Ορισμός
Η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (επίσης γνωστή ως TSH ή θυρεοτροπίνη) είναι μια γλυκοπρωτεΐνη που συντίθεται από τα βασεόφιλα κύτταρα του πρόσθιου λοβού της υπόφυσης, η οποία ρυθμίζει την ενδοκρινή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Η ορμόνη αυτή διεγείρει το θυρεοειδή αδένα ώστε να παραχθεί η θυροξίνη (Τ4), και στη συνέχεια, η τριϊωδοθυρονίνη (Τ3), η οποία διεγείρει τον μεταβολισμό σχεδόν όλων των ιστών του σώματος. |
Σκοπός
Η TSH είναι συχνά η εξέταση επιλογής για την εκτίμηση της λειτουργίας του θυρεοειδούς και/ή των συμπτωμάτων του υπερ- ή υπο-θυρεοειδισμού. Συχνά ζητείται επιπρόσθετα η εξέταση της T4/FT4 ή Τ3/FT3. Αλλες εξετάσεις που μπορεί να ζητηθούν είναι τα αντιθυρεοειδικά αυτοαντισώματα εφόσον υπάρχει υποψία για θυρεοειδική νόσο αυτοάνοσης αιτιολογίας. Επίσης χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση των ασθενών με θεραπεία υποκατάστασης των θυρεοειδικών ορμονών, για την επιβεβαίωση της καταστολής της TSH σε ασθενείς με καρκίνο του θυρεοειδούς υπό θεραπεία καταστολής. |
Παραγγελία εξέτασης επί συμπτωμάτων
|
Δείγμα
Προετοιμασία
Δράση
Η TSH είναι μια γλυκοπρωτεΐνη που αποτελείται από δύο υπομονάδες, την άλφα και την βήτα.Η α-υπομονάδα είναι σχεδόν ταυτόσημη με εκείνη της ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG), ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH). Η β υπομονάδα είναι ειδική για την TSH και ως εκ τούτου καθορίζει την ειδικότητα του υποδοχέα της.
Η TSH αλληλεπιδρά με ειδικούς υποδοχείς στην επιφάνεια των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα και ασκεί δύο κύριες δράσεις:
- Η πρώτη δράση είναι η διέγερση της αναπαραγωγής και της υπερτροφίας των κυττάρων.
- Δεύτερον, η TSH διεγείρει το θυρεοειδή αδένα για τη σύνθεση και την έκκριση της Τ4 και της Τ3.
Ρύθμιση
Όταν τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς μειώνονται στην κυκλοφορία του αίματος ή όταν το σώμα εκτίθεται σε φυσιολογικό ή ψυχολογικό στρες, ο υποθάλαμος διεγείρεται και απελευθερώνει την ορμόνη απελευθέρωσης της θυρεοτρόπου ορμόνης (TRH). Η TRH με τη σειρά της διεγείρει την παραγωγή της θυρεοτρόπου ή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης. Η TSH στη συνέχεια διεγείρει την παραγωγή και την απελευθέρωση της τριιωδοθυρονίνης (Τ3) και της θυροξίνης (Τ4) από τον θυρεοειδή αδένα. Τα επίπεδα των Τ3, Τ4 μπλοκάρουν την περαιτέρω απελευθέρωση της θυρεοειδούς ορμόνης (TSH) και της υποθαλαμικής εκλυτικής ορμόνης της θυρεοειδούς ορμόνης (TRH), μέσω ενός μηχανισμού αρνητικής ανάδρασης. |
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΤSH
| Νόσοι | Καταστάσεις | Φάρμακα | Φάρμακα |
|---|---|---|---|
| Υπoθυρεοειδισμός | Κύηση | Αμιοδαρόνη | Νιτροπρσωσσικό Νάτριο |
| Νόσος Hashimoto | Νεογέννητα βρέφη | Αμινογλουτεθυμίδη | Προπυλοθειουρακίλη |
| Βρογχοκήλη | Παχυσαρκία | Ασπιρίνη (μεγάλες δόσεις) | Ρεσορκινόλη |
| Υποξεία θυρεοειδίτιδα | Οξεία ψυχιατρική διαταραχή | Βενσεραζίδη | Σκιαγραφικά Ιωδιούχα υλικά |
| Θυρεοειδεκτομή | Οξεία επίπονη άσκηση | Εθιοναμίδη | Σουλφοναμίδες |
| Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο | Οξεία στέρηση ύπνου | Ιοπανοϊκό οξύ | Thyrogen (θυρεοτροπίνη Α) |
| Αδένωμα υπόφυσης | Μεγάλη ηλικία (γυναίκες) | Κλομιφαίνη | Φαινυλοβουταζόνη |
| Προεκλαμψία | Νηστεία | Λίθιο | |
| Εκλαμψία | Υποθερμία | Μεθιμαζόλη | |
| Νόσος Addison | Ανάρρωση από σοβαρή νόσο | 6-μερκαπτοπουρίνη | |
| Αντισώματα TSH | Μετοκλοπραμίδη | ||
| Θεραπεία υπερθυρεοειδισμού | Μορφίνη |
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΛΑΤΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΤSH
| Νόσοι | Νόσοι / καταστάσεις | Φάρμακα | Φάρμακα |
|---|---|---|---|
| Υπερθυρεοειδισμός | Κύηση | Ασπιρίνη | Φαινυντοίνη |
| Νόσος Graves | Αμφεταμίνες | Φάρμακα που αυξάνουν την Τ4 | |
| Τοξικό αδένωμα | Γλυκοκορτικοειδή | Φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη | |
| Πολυοζώδης τοξική βρογχοκήλη | Θυρεοειδικές ορμόνες | ||
| Υποξεία θυρεοειδίτιδα | Ηπαρίνη | ||
| Υποφυσιακή ανεπάρκεια | Κετοκοναζόλη | ||
| Οργανικό εγκεφαλικό σύνδρομο | Ντοπαμίνη | ||
| Τροφοβλαστικοί όγκοι (β-HCG) | L-dopa |
Φυσιολογικές τιμές
Συντελεστής μετατροπής στο SI x 1 μIU/mL ( Πίνακας μετατροπής )
| Κατηγορία | ΤSH (mIU/L) |
|---|---|
| Ομφάλιος λώρος | 2.0 – 20 |
| Πρόωρα | 0.8 – 6.9 |
| Νεογέννητα | 1.3 – 40 |
| 1 – 30 ημερών | 0.35 – 10 |
| 1 – 12 μηνών | 0.32 – 5.5 |
| 1 – 15 ετών | 0.32 – 3.5 |
| Ενήλικες | 0.3 – 4.5 |
| Κύηση | 0.2 – 3.0 |
Σχετικές εξετάσεις
T3, FT3, T4, FT4, ABTPO, ANTI-TG, TSI, rT3 (ανάστροφη Τ3), TG, CT.
Περιορισμοί
- Η ερμηνεία των επιπέδων TSH πρέπει να γίνεται με προσοχή κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου της εγκυμοσύνης, όπου τα υψηλά επίπεδα HCG μπορεί να προκαλέσουν ελάττωση των επιπέδων TSH, χωρίς να υπάρχει υποκείμενη παθολογία.
- Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, τα δείγματα ασθενών ενδέχεται να περιέχουν ετερόφιλα αντισώματα, τα οποία μπορεί να δημιουργήσουν παρεμβολή.
Συνδυαστική ερμηνεία της εξέτασης
Αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών υποδεικνύουν την έλλειψη ισορροπίας μεταξύ απαιτήσεων και παραγωγής τους, χωρίς όμως να υποδεικνύουν τι προκαλεί την υπερπαραγωγή ή την ανεπάρκεια τους. Συνήθως είναι αυξημένη σε υπερθυρεοειδισμό και ελαττωμένη σε υποθυρεοειδισμό, μη θυρεοειδική χρόνια νόσο και σε λήψη Angoron.
| TSH | T4 | T3 | Ερμηνεία |
|---|---|---|---|
| Υψηλή | Φυσιολογική | Φυσιολογική | Ήπιος (υποκλινικόςς) Υποθυρεοειδισμός |
| Υψηλή | Χαμηλή | Χαμηλή ή Φυσιολογική | Υποθυρεοειδισμός |
| Χαμηλή | Φυσιολογική | Φυσιολογική | Ήπιος (υποκλινικός) Υπερθυρεοειδισμός |
| Χαμηλή | Υψηλή ή Φυσιολογική | Υψηλή ή Φυσιολογική | Υπερθυρεοειδισμός |
| Χαμηλή | Χαμηλή ή Φυσιολογική | Χαμηλή ή Φυσιολογική | Μη τυπική θυρεοειδική νόσος, Σπάνιος δευτερογενής υποθυρεοειδισμός (υποφυσιακός) |
Τι σημαίνει το αποτέλεσμα της εξέτασης και ποια η θεραπεία;
Υψηλά επίπεδα TSH
Τα οριακά ή υψηλά επίπεδα TSH συνήθως υποδηλώνουν υπολειτουργία του θυρεοειδούς ή υποθυρεοειδισμό. Μπορεί να εμφανιστεί παροδικά ή να είναι μόνιμη υπολειτουργία. Ενδεδειγμένη είναι η εξέταση και άλλων ορμονών Τ3, Τ4 και αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων (ABTPO, ANTI-TG) ώστε να καθοριστεί η έκταση και η φύση της διαταραχής.
Χαμηλά επίπεδα TSH
Συνήθως εμφανίζεται σε περίπτωση υπερδραστήριας λειτουργίας του θυρεοειδή αδένα. Αυτό μπορεί να προκληθεί από:
- Νόσος του Graves (υπερθυρεοειδισμός αυτοάνοσης αιτιολογίας)
- Τοξικό αδένωμα
- Πολυοζώδης τοξική βρογχοκήλη
- Υποξεία θυρεοειδίτιδα
- Θυρεοειδίτιδα εξ’ιωδιούχων (επαφή του σώματος με ιώδιο)
- Υπερβολική δόση θυρεοειδικών ορμονών
- Εγκυμοσύνη (τα επίπεδα Τ3 και Τ4 αυξάνονται στην εγκυμοσύνη και τα επίπεδα TSH μειώνονται).
- Φάρμακα
Θεραπεία
Η θεραπεία για έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή συνήθως περιλαμβάνει τη λήψη μιας συνθετικής θυρεοειδικής ορμόνης με χάπι καθημερινά. Αυτό το φάρμακο θα επαναφέρει τα επίπεδα των ορμονών στο φυσιολογικό.
Ο έλεγχος της λήψης της σωστής δόσης του φαρμάκου διενεργείται ένα δίμηνο ή τρίμηνο μετά την έναρξη της θεραπείας και συνεχίζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Εάν ο θυρεοειδής είναι υπερδραστήριος, υπάρχουν διάφορες επιλογές:
- Αντιθυρεοειδικά φάρμακα για την ανακοπή της υπερπαραγωγής ορμονών
- Ραδιενεργό ιώδιο για να επιβραδυνθεί η λειτουργία τον θυρεοειδούς
- Λήψη βήτα blockers για τη μείωση του γρήγορου καρδιακού ρυθμού που προκαλείται από υψηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών
- Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του θυρεοειδούς
